Ísland hf. Landbúnaður

Fyrirtækið er staðsett á eyju sem liggur nánast að heimsskautsbaug eða rétt sunnan hans. Talið er að fyrstu hluthafarnir hafi komið að eyjunni árið 874 eftir Krist. Mönnum ber ekki saman um hvort þetta fólk hafi komið frá Írlandi eða Noregi en líklegt þó að þetta fólk hafi komið frá báðum löndunum.

Hluthafarnir fluttu með sér búfé og hefur því verið viðhaldið allar götur síðan og hefur tekist að viðhalda stofnunum hreinum frá þessum tíma. Er því bæði sauðfé og kýr í eigu fyrirtækisins einstakt á veraldarvísu og ekki vitað til að þessir stofnar séu til annarsstaðar á byggðu bóli. Það hefur svo komið í ljós að í fitusýrum lambakjötsins er óvenju hátt hlutfall af omega 3  og í mjólkinni undraefni sem talin eru hafa þau áhrif ma að sykursýki meðal ungbarna er með þeirri lægstu sem þekkist annarsstaðar.

Eyjan er ótrúlega gjöful þrátt fyrir legu hennar. Hefur hluthöfunum tekist ákaflega vel upp við að nýta landið, en um tíma má þó segja að landið hafi verið ofnýtt af óvarkárni. Þetta vissu menn líklega ekki en auk þess að vera eldfjallaeyja þá er eyjan líka viðkvæm fyrir veðrum og vindum,sandblæstri og eldgosum sem eru nokkuð tíð.

En nú á seinni árum, hefur hluthöfunum tekist betur við að nýta landið á skynsamlegan hátt og hafa nú eftirlit með því að ofbeit sé ekki stunduð og gert allt sem í þeirra valdi stendur til að endurheimta landsins gæði. Flestir þeirra sem búa í dreifbýli, það er að segja bændurnir, hafa valið sér þann lífsstíl að búa í sveit. Þessu fólki hefur vegnað vel og ber ábyrgð þá því að eyjunni er að mestu haldið í byggð með ströndum. Það gerir eyjuna áhugaverða fyrir ferðamenn sem í auknu mæli sækja hana heim og njóta sérstæðrar náttúru hennar.

Vegna legu landsins er veðurfar óvenjulegt. Þar eru sumarnætur bjartar en veturnir geta verið erfiðir. Gróðurtímabil er því óvenju stutt og mikilvægt fyrir þá sem nýta jörðina til fóðurframleiðslu að vinna mikið í gróðurtíðinni. En hlutverk þessa fólks er einnig að vernda menningu og sögu eyjunnar og fólksins sem þar hefur komið við sögu. Sveitir landsins og búfénaður hefur oftar en einusinni bjargað fólkinu frá hungri og eru þess mýmörg dæmi sem finna má í langri sögu fyritækisins.

Í dag, með aukinni þekkingu og vísindum, er nú oftar en ekki að fólk finnur ýmis hollustuefni í jurtum og jarðvegi landsins. Þar ber meðal annars að nefna heilsujurtir, svo sem fjallagrös sem þekkt voru sem fæðubótarefni fyrir mörg hundruð árum síðan. Það er einsog gróður sem lifir í myrkri og kulda í um 8 mánuði á hverju ári og lifni við á vorin hafi kraft sem vert er að veita gaum. Hver veit nema að þar séu verðmæti sem nýta megi til ýmissa þarfa og gætu skapað verðmæti.

Landið er því gjöfult og gæti líklega nægt til að brauðfæða alla hluthafana og meira til ef að er gáð. Matvælin eru framleidd með svipuðum hætti og tíðkast hefur um alla tíð í litlum, blönduðum fjölskyldubúum. Vegna fólksfæðarinnar hefur ekki verið þörf á að framleiða mikið magn fyrir lítið verð á kostnað gæðanna einsog tíðkast annarsstaðar í heiminum. Heldur hefur blessunarlega verið farin sú leið að framleiða gæða matvæli sem standast samanburð við það besta sem annarrsstaðar er vol á. Fyrirtækið mun aldrei geta brauðfætt alheiminn og þarf því að finna markaði sem kunna að meta gæði umfram verð. Þar er minnsta áhættan og mestu tekjumöguleikarnir.

Maturinn hefur því vakið athygli á seinni árum vegna þessara framleiðsluhátta og hreinleika og án óæskilegra aðskotaefna. Sem dæmi má nefna að menn hafa ekki leyft notkun hormóna en þeir hafa valdið talsverðum skaða víða í heiminum. Þarna má sjá fyrir sér tækifæri sem nýta mætti enn betur með aukinni framleiðslu án þess að landinu sé ógnað. Þá er það einnig mikilvægt að þeir ferðamenn sem til eyjunnar koma, fái ljúffengan og hollan,  sælkeramat, sem mun gera þeim heimsóknina enn eftirminnilegri.

Það eru mikil verðmæti sem felast því í því að landið verði sjálfbært við framleiðslu matvæla og er landbúnaðurinn aðeins viðbót við þau miklu verðmæti sem hafið veitir fólkinu. Auk þess er nú svo komið að bændur, rétt einsog sjómenn, vinna að matvæalaframleiðslunni á sjálfbæran hátt í sátt við umhverfið, náttúruna og dýrin. 

En það eru órjúfanleg tengsl á milli þeirra sem stundað hafa sjóinn og þeirra sem rækta landið og þannig hefur það verið frá örófi alda. Má til gamans geta þess að talið er víst að fyrsta trillan hafi verið keypt fyrir fé, það er að segja sauðfé. Þannig varð til hugsunin um fjármuni, fé,lausafé, sparifé osfrv. Þetta var gjaldmiðill þeirra tíma og þar stóðu ákveðin, áþreifanleg  verðmæti að baki.

Það er líka afar mikilvægt við áframhaldandi uppbyggingu fyrirtækisins, Íslands hf., að gæta þess að það spili saman búseta í dreifbýli og búseta í sjávarþorpum. Þanning verði starfsfólkinu sem velur sér þessi störf tryggð bærileg lífsskilyrði um þjónustu og að unnt verði að koma afurðum á ákvarðanastaði með sem bestum hætti og hagkvæmustum. Þetta er sérlega mikilvægt með fersk matvæli  hafa takmarkað geymsluþol. Það er því mjög áríðandi að fólkið sé líka sem næst þeim svæðum þaðan sem afurðirnar eru sóttar af sjó og landi.

Næst er það orka Íslands hf en það var einmitt fjallað um hana í gærkvöld á NBC sjónvarpsstöðinni